Thursday, November 25, 2010

Interactive map of GNU/Linux OS and FOSS

Мөн түрүүчийн адил Линукс ГНУ хэрэгсэл, ПХ агуулсан интерактив зураг


Эх сурвалж: http://www.makelinux.net/system/ 
http://www.makelinux.net/system/new


цааш унших...

Линукс цөмийн интерактив зураг


Нээлттэй Эх бүхий ПХ хөгжүүлэгч, Линукс сонирхогч, суралцагч нарт уг системийн цөмийн бүтцийг харуулсан нэгэн сонирхолтой төслийг танилцуулая. Цөмийн бүтцийг үндсэн функцууд, санах ой, процесс, модуль гээд их ойлгомжтой, эвтэйхнээр харуулсан энэ зургийг томруулж, жижигсгэж харах боломжтой ба тухайн хэсгийн холбоосоор дамжин холбогдох мэдээллийг унших болно.


Эх сурвалж: http://www.makelinux.net/kernel_map


цааш унших...

Monday, November 15, 2010

Цаг нь болжээ, гарахаар шийдэв

Удаан хугацаанд эргэцүүлсний үндсэн дээр ийм шийдэлд хүрэв. Цаг нь ч аль хэдийнэ болж.
Би гэдэг хүн анх 2000 онд МТ салбарт хөл тавьж орсноос хойш бараг 10 жилийн турш энэ мэргэжилдээ үнэнчээр монголдоо ажиллав, зүтгэв. Ингэхдээ зун 1 сар бүтэн амралт авч байснаа санахгүй юм. Сүүлийн 2, 3 жилүүдэд л наадам, цагаан сараар гэртээ өнгөрүүлсэн болохоос өмнө нь бол ажлын шаардлагаар баярын өдрүүдэд бүүр их ачаалал, хариуцлагатай ажиллах хэрэгтэй болдог байв.
Нэг төслөөс нөгөө төсөл, нэг ажлаас нөгөө ажил руу завгүй л ажиллаж байтал бараг 10 жил өнгөрчихөж. Янз янзийн л төрлийн төсөл, программ дээр ажиллаж үзэв. Гэхдээ бүгд 100% хүч чадлаа шавхсан ажил байсангүй. Халтуурны мөнгө олох төсөл ч байлаа, хоббигоороо үнэ хөлсгүй хийсэн ч төсөл байлаа, томоохон хэмжээний үнэтэй өртөгтэй төсөл ч байсан. Хэдэн жил хөдөлмөрлөсний эцэст саяхан л өөрийн гэсэн байр савтай болж авав. Энэ бүгдээ өөрийн хүч хөдөлмөр, оюунаа үнэлүүлж олсон юм шүү. Түүнээс тендер булхай хийж өч төчнөөнөөр нь бохир мөнгө хийсэнгүй.

Монголын нийгэмд амьдрах хэцүү л гэдэг, хэцүү бүгдийг туулсаар, давсаар л ирсэн, гэхдээ одоо хангалттай, гарах минь. Өөрийн хувиа бодохоос илүү 2 настай охиныхоо ирээдүйн төлөө арай "цэвэр ардчилалтай", хийж чаддаг ажиллаж чаддгийг нь илүү үнэлдэг газарт ажиллаж, амьдарч үзэе дээ.  Монголын хөгжилөө боомилсон, буруу нийгэмд амьдрахаас ч бас залхаж байна гэх үү дээ. Энхбат гишүүн энд нэгхэн жишээ дурдсан байгаа. Санакае гээд блогчин ч энд бичсэн байсан даа. Эртхэн гарч яваагүйдээ одоо харамсах юм. Гэхдээ бас ч оройтоогүй байна.

Хэд хэдэн газарт ажиллахдаа дандаа сайхан хамт олон дунд байж, сайн найз нөхөдтэй олонтой боллоо. Түрүүчээсээ дарга даамал болоод ч эхэлчихэж. Гэхдээ хамгийн гол нь гадагшаа гарч ажиллах болсон шалтгаан маань үнэхээр энэ мэргэжлийг сонгож авсны үр шимийг үзэж, хамаг оюун бололцоогоо туйлд нь хүртэл шавхаж, хийсэн дуусгасан төслөөсөө баяр баясгалан харая гэвэл МТг жинхэнэ үйлдвэрлэж байгаа газарт нь очих хэрэгтэй гэж бодсоных. Өөрөөр хэлбэл, машинаар бол моторын эргэлтээ туйлд нь хүртэл давхимаар санагдсных.

Одоо юуны түрүүнд гадаад хэлний чадавхиа сайжируулах, мэргэшлийн зэрэг бүхий сертификатын шалгалт өгөх, тэр болтол freelancer маягаар ажиллаж л байх шив дээ.
Надаар, нэг программист залуугаар монгол дутахгүй л биз ээ.
Аавын бийд хүнтэй танилц, агтны бийд газар үз гэдэг байх аа? Гарч дэлхий МТ хөгжил дунд хөл нийлүүлэн алхахаар шийдлээ гэж...
Харин хаашаа вэ? АНУ, Австрали, Япон, Солонгос? Аль нь дээр вэ?


цааш унших...

Wednesday, November 03, 2010

Twitter Robot written in PHP5, OAuth API

Зүгээр суухаар зүлгэж суу гэж, өмнө twitter OAuth API бүрэн ашиглаж дуусаагүй байснаа сая дуусгаж санаа амарав.



Жиргээ гэдэг зүйл шинээр гарснаар бидний амьдралын хэвшилд бас л нэг шинэ зүйл нэмсэн. Хүнд хэрэгтэй ямар мэдээллийг автоматаар илгээдэг байх тухай бодсоны эцэст Монгол Банк болон бусад банкнуудын ханшын мэдээллийг илгээдэг робот бичихээр шийдэв. 20 минут хүрэхгүй хугацаанд хийж дуусгав.

Ажиллагааны үндсэн зарчим нь Twitter дээр шинэ хэрэглэгч үүсгээд, OAuth API ашиглах application шинээр бүртгүүлж хандах эрхээ авсны дараа, mongolbank.mn албан ёсны вебсайтаас нь ханшын мэдээллийг нь хүлээн авч боловсруулаад, 140 тэмдэгтэндээ багтаан жиргээ болгон эмхтгээд, өглөө бүр 9 цагт илгээж байхаар тохируулав.

Ашигласан хэрэгсэл, класс:
SimpleHTMLDOM parser PHP class, TwitterOAuth PHP class, PHP5 twitter app дээр бичих заавар


цааш унших...

Twitter гэж юу вэ? Ямар хэрэгтэй вэ?


Хаа сайгүй ийм зураг, twitter гэсэн үгтэй таарч байна уу, сүүлийн үед хүмүүс жиргэх, твитрдээд гэж яриад байгаа биз?

Твитр буюу жиргээ нь хүмүүс хоорондийн мэдээллийн харилцааны нэгэн шинэ хэлбэр, хэрэгсэл болоод эхлэчихсэн ба маш эрчимтэйгээр олныг хамарч, хэрэглэгчдийн таашаалыг хүртэж буй social media website (олон нийтийн вебсайт) юм.

140 тэмдэгтэд багтаан мэдээллийг түгээх энэ хэлбэрийг бичил блог буюу microblog гэж нэрлэх болсон. Тэгээд юугаар илүү юм  гэж үү, тайлбарлахын тулд интернэт мэдээллийн харилцааны хэлбэрийн үүх түүхийг жоохон сөхөөдөхье.

Email (Yahoo, Hotmail, Gmail):
Интернэттэй анх танилцсан хэн бүхэн цахим шуудангийн хаяг нээж эхэлцгээгээд зайнаас харилцаж эхэлцгээсэн. Гэхдээ нөгөө хүн огт бичихгүй таг болчихвол яах ч арга байхгүй, мөн шууд харилцаа үүсгэж чаддагүй талтай. Гэхдээ одоо ч энэ имэйл идэвхтэйгээр хэрэглэгддэг боловч гол төлөв албан хэргийн шугмаар харилцахад ашиглаж байгаа, учир нь ирсэн, илгээсэн бүх имэйл архив үүсгэдэг тул сүүлд эргэн сөхөж харахад маш тохиромжтой байдаг.

Chat, IRC chat:
90 оны эхэн болон дунд үед ихээхэн дэлгэрч байсан чат буюу чалчих хэрэгсэл нь channel буюу тодорхой нэр, бүлгээр төрөлжсөн нийтийн сувгууд руу хүмүүс нэвтрэн орж бүгдэд ил public болон хувийн private хэлбэрээр текстээр чалчдаг байсан хэлбэр. Алдарт mIRC болон Ганболд (g0mb0) ахын хийсэн java applet бүхий monstudnet.mn санаж байна уу. Хэхэ, тухайн үедээ л мода болж байв. Зүйрлэвэл том зааланд (public chat room) баахан хүмүүс орж гаран ам булаалдан ярина. VIP өрөөнүүдэд (private chat room) зарим нь хувийн яриа өрнүүлнэ. Админ гээд цагдаа маягийн нөхдүүд (admin, operator) дүрэм журам зөрчсөн хүмүүсийг хөөж гаргана (kick, ban). Чатаас найз нөхөдтэй болдог байсан ч nickname сольчиход л түүнийг олохгүй ба урт удаан хугацааны харилцаа үүсгэх талаар тааруу байжээ.

Forum (Asuult Forum):
Хэлэлцүүлэг гэж оновчтой монгол нэртэй болсон энэ хэлбэр нь сэдэв сэдэвээр олон нийтийн хэлэлцүүлэг, чат, блог, мэдээ, зураг, линк, файл гэх мэт бүхий л мэдээллийн хэлбэрээр хүмүүс харилцах шинэ хэлбэр болсон. Өмнөх хэлэлцүүлэгүүд архив үүсгэн явах нь давуу тал мэт боловч тэдгээр нь хэт их болоод ирэхээр хэрэгцээт мэдээллийг олж авах, хооронд нь эрэмбэлэхэд түвэгтэй болж ирсэн. Гэхдээ өнөө хэр идэвхтэй ашиглагдаж буй харилцааны хэлбэр байсаар л.

Messenger (Yahoo Messenger, Google Talk):
2000 оны эхэн үеэс гарч ирсэн илүү дэвшилтэт хэлбэр. Учир нь имэйл хаяг дээр тулгуурлан найз нөхдийн холбоог үүсгэх болох ба энэ нь урт удаан буюу үл тасрах шууд харилцааг үүсгэн чадсан нь одоо ч хэрэглээнээс гараагүйгээс илт. Харин ч телефон буюу voice call, сүүлийн үед дүрст дуудлага буюу video call/conference хийх зэрэг улам бүр сайжиран тэлж байгаа. Гэхдээ зөвхөн найз нөхдийн хүрээнд харилцааг үүсгэдэг нь жиргээ гарч ирснээр сул тал болж хувирч байх шив дээ.

User Groups (Yahoo Group, Google Group)
Ажиглаад байхад харилцааны хэлбэр илүү л community буюу харилцааг илүү ойртуулах, хялбаршуулах тал руу л хөгжиж ирж. Имэйл дээр тулгуурлан тодорхой нэгэн ашиг сонирхол, үзэл бодол адил хүмүүс тухайн ашиг сонирхолын хүрээнд харилцаа үүсгэж эхлэсэн. Жишээ нь марк цуглуулагчид, автомашин сонирхогчид, линукс хэрэглэгчид гэх мэт. Имэйлээр харилцаа явагдах бөгөөд түүнд бүлгийн хэрэглэгчид мөн имэйлээр хариулдаг, гэхдээ бүгдэд уг мэдээлэл мөн имэйлээр очдог. Одоо ч бас идэвхтэй хэрэглэж байгаа хэлбэр. Үүнтэй адил news group гэж интернэт анх үүсч байхад харилцааны хэлбэр байсныг санаж байна уу? comp.os.linux гэж Линукс мэдээний бүлэг байсан шүү дээ.

Social Media (hi5, facebook, ...)
Web 2.0 гарч ирсэн, үүнтэй зэрэгцэн илүү дэвшилтэт одоогийн олон нийтийн вебүүд ар араасаа гарч ирцгээсэн. Найз нөхдийн хүрээ үүсгэхийн хажуугаар өөрийн профайл буюу имиджээ илүү тодотгож тухайн хэрэглэгч нүүр хуудасаа чимж өгөх боломжтой болж эхлэсэн. Хуудасны дизайн, дуу, фото зураг, нийтлэл, линк гэх мэт зүйлсээр өөрийгөө тодорхойлж мөн тэдгээрийг найз нөхөддөө хялбар хуваалцдаг нь хэрэглэгчдийн хүсэл сонирхолд яв цав нийсэн, илүү орчин үеийн хэрэглээ болж эхлэсэн. Тухайн найзын, хүний профайл хуудас руу орсноор түүний тухай мэдээллийг хялбархнаар олж чадна.

Web log, Blog (Blogger, Wordpress)
Мөн Web 2.0 интернэт хэрэглээ, хандлагад олон дэвшил авчирсны нэг нь веб тэмдэглэл юм. Энэ тухай ихэнхи хэрэглэгчид мэдэх болов уу. Товчхон дурдахад, мэдээллийг зөвхөн мэргэжлийн сэтгүүлчид түгээх нь учир дутагдалтай ба тэр дундаа нарийн мэргэжлийн мэдээллийг зөвхөн тухайн мэргэжлийн хүн илүү илэрхийлж олон нийтэд хүргэж чадна. Мөн иргэний сэтгүүлзүй гэдэг ухагдахуун хүчтэй гарч ирсэн шүү дээ. Иргэн бүр хэвлэн нийтлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхтэй гэдгийг харуулж чадсан, интернэт бол мэдээллийг дамжуулах томоохон суваг болж эхэлсэн. Ерөнхийдөө блог гэхээр мэдээлэл тэмдэглэл, ер нь л цахим нийтлэл гэсэн дүр зураг бууна.

Microblog, Twitter (Жиргээ)
140 тэмдэгтээс тогтсон бичил блог. Үүнд багтааж мэдээ мэдээлэл түгээх, найзууд хоорондоо чалчих, тодорхой сэдвийн дагуу маргалдах мэтгэлцэх, олны танил алдартнууд фэнүүд дэмжигчидтэйгээ шууд харилцах, маркетинг хийх гэх мэт олон л хэлбэрээр харилцах болсон шинэ харилцааны төрөл загвар юм. Миний ойлгож байгаагаар бол жиргээ нь дэлхийн сая сая хүмүүс хоорондоо ярьж буй ертөнц юм шиг. Ямар зүйл ярьж, түгээж буйгаар нь хайгаад харахаар irc public chat ч юм шиг. Зөвхөн follow хийсэн хүмүүсээс жиргээг харж буйг нь харахаар messenger ч юм шиг. Намайг дагасан хүмүүс руу жиргэж буйгаа харахаар зар түгээх messenger/broadcast to group/ ч юм шиг. Нөгөө Хүрлээгийн эргэлзээ гэдэг шиг юм болох гээд байна уу, хаха. Гэхдээ л жиргээ бол миний хувьд хүмүүстэй ийм төрлийн харилцаа үүсгэхэд илүү их ашиглаж байна. Жиргээгийн хамгийн гол онцлог нь хуваалцаж, түгээж буй мэдээлэл нь "яг одоо юу болж байна вэ" гэдэг хариулдагт байгаад байна. Тэгээд товчхон, гүйлгэж хараад хэрэгтэйг цааш үзнэ, хэрэггүй нь хаячихна. Жиргээ гэж нэг иймэрхүү, харин цаашдаа ямар харилцааны шинэ хэлбэр, төрөл гарч ирэх бол ...


цааш унших...

Tuesday, November 02, 2010

Монголд анхны IPTV оператор мэндэлжээ


За өнөөдөр "халуурснаараа" хэдэн блог нийтлэл бичээд "хадуурчихья". Шинэ ажлын босс дараачийн ажлаа өгөх арай болоогүй байгаа тул хэсэг зав гарчихлаа. 
MCSCom, Unitel, Skynetworks гээд томчууд нийлж ноднин IPTV хоёр лиценз гаргасны нэгийг нь авсан нь одоо Univsion гээд учир битүүлэг реклам ТВээр цацагдаж эхлэснээр та гадарлаж байгаа байх.

IPTV буюу Internet Protocol Television гэж юу вэ?
Wikipedia дээрх тодорхойлолт: IPTV is defined as multimedia services such as television/video/audio/text/graphics/data delivered over IP based networks managed to provide the required level of quality of service and experience, security, interactivity and reliability.
IP протокол бүхий сүлжээгээр дуу, дүрс болон бусад мультимедиа мэдээллийг дамжуулах технологийг хэлж байгаа. IPTV+VoIP+Internet Data үйлчилгээг хамтад нь хүргэж байгааг Triple-Play service гэж нэрлэдэг. Энэ бүхэн нь тийм ч огт мэдэхгүй шинэ зүйл биш бөгөөд тухайн оператор өөрийн мэдлийн өндөр хурдын хаалттай IP сүлжээгээр эдгээр төрлийн үйлчилгээг хамтат нь нэгдтгэж хүргэж буйгаараа л монголд өнөөдөр шинэ үйлчилгээнд тооцогдож байгаа биз ээ.
IPTV - (BBC Live channel, P2P TV ..)
VoD - (Hulu, Vimeo, Vudu, Youtube ..)
VoIP - (Skype, Yahoo Voice, Gtalk Voice ..) гээд интернэтээр дамжуулан хэн ч авах боломжтой ижил төрлийн үйлчилгээнүүдийг та мэднэ, хэрэглэдэг.

Давуу талууд юу вэ?
1рт дуу, дүрсний чанар. 42 инч гэх мэт том дэлгэцтэй зурагттай бол өнөөгийн ТВүүд ямар хөгийн муу дуу, дүрстэй гардагийг бид мэднэ. Зарим сувгууд моно буюу дан ганц L, R сувгийн аль нэгээр хааяа цацаж байдгийг чихэвч зүүхэд л мэдэх боломжтой. Тэгвэл гадаадын HD сувгуудыг үзэх боломжтой. Гэхдээ Монголын одоогийн ТВ бүгд SD чанартайгаар нэвтрүүлгээ цацдаг. (NewMongol суваг HD гэх боловч яг цацахдаа SD хэлбэрээр цацдаг байхаа?) Тиймээс ихэнхи SD зурагттай үзэгчдийн хувьд одоогийн аналог катв операторуудаас нэг их ялгараад байх зүйл бараг алга.

2рт VoD (Unicast stream). Video-on-Demand буюу IPTV үйчилгээний төвийн стрийм сервер дээрээс төлбөртэй кино, контент үзэх. HD-DVD, BlueRay диск тоглуулагчаас кино үзэхэд ямар сэтгэгдэл төрдөг билээ. Уламжлалт операторуудаас илүү гарах зүйл нь энэ two-way connection буюу VoD үйлчилгээгээр HD, BlueRay чанар бүхий кино, үзвэр үзэх л зүйл байгаа. Ямархуу төлбөртэй, үнэ ханштай байх талаар мэдээлэл одоогоор алга. Ихэнхи кино сонирхогчид bit torrent-оос dvdrip, blueray rip бичлэг татаж аваад laptop, HDMI холболтоор LCD TV рүүгээ залгаад үзчихдэг тул хэр борлогдохыг бүү мэд.

3рт 50-с олон суваг, HD channels (Multicast stream). Аналог катв операторууд үсрээд л 50 хүртэл SD суваг дамжуулдаг. Гэхдээ тэд SD форматаа сайжруулаад HD чанартай модуляторуудаар солиход асуудал ондоогоор эргэх болов уу. IPTV оператор IP сүлжээгээр multicast ашиглан дамжуулж буй тул үүнээс олон ТВ сувгийг дамжуулах боломжтой. HD чанартайгаар гоё гоё сувгууд гардаг бол гоё л доо. Тэр дундаа Supervision-c бусад катвээр олигтой гадаад суваг бараг байхгүй гэхэд болно.

4рт VAS, 3rd party applications. IPTV үзэхийн тулд STB (set-top box) авах хэрэгтэй. STB нь ихэнхдээ Intel Atom, ARM процессортой 8, 16bit архитектур бүхий embedded system ба ҮС нь ихэнхидээ алдарт linux байгаа. 32 битийн STB мэдээж бий. Өөрөөр хэлбэл STB нь компьютер тул түүн дээр программ хангамж суулгах боломжтой юм. IPTV Menu (ТВгээ асаагаад Video Input горимд орж STB руу шилжихэд асдаг цэс) дотроос эдгээр нэмэлт ПХ руу орох ба Games, Internet, Billing, T-Bank, T-Shop, T-Commerce, Live CCTV гээд ер юу ч байж болно. Гагцхүү тухайн оператор эдгээр ПХ бүтээсэн эсэх, эсвэл түүний API гарган 3дагч этгээдүүдэд хуваалцсан эсэхээс хамаарах биз ээ.

5рт Triple-play (VoIP + Internet). Тухайн оператор triple-play үйлчилгээг хамтад нь санал болгож буй бол гэртээ IP Phone, Internet connection зэргийг хамтад нь нэг л компаниас авчих боломжтой. Гэхдээ сүүлийн үед гэрийн суурин утас гэдэг зүйл яг үнэндээ байр сууриа үүрэн холбоо болон интернэт ярианы технологи (skype)-д тавьж өгч байгаа хойно, заавал авах шаардлагагүй л дээ.

цаашлавал (PVR, Picture-in-Picture, Live channel Pause, Re-play) гэх мэт олон давуу талууд бол бий. Тухайн оператор яг аль аль үйлчилгээг санал болгож байгаа нь одоогоор тодорхойгүй л байна. :)

Дутагдалтай талууд:
Суваг хоорондын шилжилт удаан. Стрийм үзэж байгаа учраас удирдлага дарагдах зуур сувгууд солигддоггүй, тодорхой хэсэг хүлээгддэг нь энэ технологийг нилээд том дутагдал байсан (одоо шийдэгдээд сайжирсан ч байж болох).

IP шугам тасарвал бүгд тасарна. Бүх дамжуулалт IP сүлжээгээр явж байгаа тул сүлжээ тасрахад утас, интернэт, ТВ сувгууд бүгд тасалдана.

Хэт нэг газраас хараат байдал. Манайхан болсон хойно үйлчилгээний төлбөрөө төлөлгүй хэсэг "луу унжлаа" гэхэд утас ч үгүй, интернэт ч үгүй, одоо бүүр зурагт ч үгүй болохнээ, хаха. Гэхдээ мэдээж үйлчилгээг гаргаж буй маркетингийнхэн нь урьдчилсан болон дараах төлбөрт гээд баахан карт гаргах байлгүй.

Эцэст нь хэлэхэд УБд шинэ үйлчилгээ нэгээр нэмэгдэх нь үзэгчид арай цэвэрхэн гоё тод дүрстэйгээр ТВ үздэг болох нь, сайн хэрэг. Гэхдээ л нэг хэсэг IPTV is future of TV гэж байсан бол одоо бол үгүй юм. Миний бодлоор ТВ-ийн ирээдүй бол техникийн шинэчлэл, дамжуулах технологийн шинэчлэл зөвхөн биш. ТВ ирээдүйг Гүүгл зарласан, ТВ ирээдүй  гэжзөвхөн цөөн хэдэн эрх мэдэлтнүүдийн гарт төлвөрөхдөө бус хэн бүхэнд нээлттэй Интернэтээр дамжуулагдах үзэл санаандаа байгаа юм. Internet TV is future of TV! I love GoogleTV :D Энэ тухай удахгүй үргэлжлүүлье


цааш унших...

GoogleTV дээр WoW, Starcraft 2 тоглох боломжтой болжээ

Саяханаас худалдаанд гарч эхлэсэн ГүүглТВ платформ дээр Starcraft, World of Warcraft, Civilisation 5, Call of Duty: Black Ops, Fallout: New Vegas, Mafia 2, Bioshock Infinite, Duke Nukem Forever гэх мэт тоглоомуудыг тоглох боломжтой болсон гэнэ. Зайнаас тоглох технологи болох Gamestring Adrenalin серверийг та гэрийнхээ PC, Laptop дээрээ суулгаж, GoogleTV/LCD TVset рүүгээ display stream output хийх юм байна. Дан ганц GoogleTV ч бус өөр адил төрлийн төхөөрөмжүүд ч боломжтой энэ технологийг Personal Cloud Gaming гэж нэрлэж байгаа юм байна.
Миний хувьд Starcraft 2 болон бусад гэр бүлээрээ хамтдаа тоглочих Super Mario гэх мэт тоглоомыг туршиж үзэх бодолтой байна. Онлайнаар захиалсан Google TV-гээ асааж үзнэ гэхээс хоног хугацаа өнгөрөхгүй хэцүүхэн байна шүү, хэхэ 




http://adrenalin.gamestring.com/


цааш унших...

blogger templates | Make Money Online